بررسی پراکنش و تنوع ژنتیکی آلودگی ایسیومی زرشک و اهمیت آن در بیماری زنگ زرد گندم در استان لرستان

زنگ های گندم از جمله زنگ زرد و سیاه از مهمترین عوامل بیماریزای قارچی گندم درجهان و ایران می باشند که با تولید نژادهای جدید ناشی از جهش یا نوترکیبی جنسی غالبا" باعث بروز اپیدمی های شدید و کاهش عملکرد محصول میشوند. در این پژوهش پراکنش و تنوع ژنتیکی آلودگی ایسیومی بوته های زرشک و ارتباط آنها با زنگ زرد گندم مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 95 نمونه از اندامهای آلوده ایسیومی زرشک از رویشگاه‌های طبیعی بروجرد، دورود، ازنا و الیگودرز جمع آوری گردید. مایه‌زنی گیاهچه‌های گندم با ایسیوسپورهای برگ‌های آلوده زرشک در شرایط گلخانه و مزرعه انجام شد. نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که جدایه های ایسیومی قادر به تولید یوردینیوسپورهای زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f. sp. tritici) و زنگ سیاه گندم (P. graminis f. sp. tritici)روی ارقام حساس می باشند. برای شناسایی مولکولی جدایه ها، دی ان ای ژنومی جدایه های ایسیومی زرشک با استفاده از آغازگر‌های ناحیه‌ی rDNA تکثیر و تعیین توالی گردید. بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های ایسیومی با تکثیر ناحیه‌ی IGS1-rDNA در 134 جدایه انجام شد. نتایج بررسی های مولکولی با تائید نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که بوته‌های زرشک میتوانند میزبان ایسیومی زنگ زرد و زنگ سیاه گندم در استان لرستان باشند. تکثیر ناحیه‌ی  IGS1در جدایه‌های منطقه‌ی ازنا و الیگودرز بیشتر بصورت 3 باندی بترتیب با فراوانی 15 و21 جدایه بود. در منطقه دورود بیشتر بصورت پنج باندی (26 جدایه) و در بروجرد بصورت دو باندی (10جدایه) مشاهده شد و نشان داد که تنوع ژنتیکی بین ایسیوسپورهای مناطق نمونه‌برداری شده وجود دارد.